ÇALIŞMA ALANLARI

Konuşma Sesi Bozuklukları

Gelişimsel bir süreç olan konuşmanın öğrenilmesi sırasında artikülasyon (konuşma seslerinin üretimi) ve fonolojik işlemlerle (ses örüntüleri) ilgili hatalar gözlenmektedir. Bu hatalar gelişimsel süreçte normaldir ancak çocuk büyüdükçe bu hataların kaybolmasını ve anlaşılır bir konuşmanın ortaya çıkması beklenmektedir. Ancak bazı durumlarda bu tarz konuşma sesi bozuklukları devam etmektedir.

Konuşma sesleriyle ilgili bozukluk yaşayan çocuklara erken müdahale yapılması gelecekteki okul başarısı açısından kritik öneme sahiptir. Bazı aileler bu sorunun kendiliğinde ortadan kalkacağını düşünerek gereğinden fazla beklemektedir. Ancak bilinmelidir ki konuşma sesi bozuklukları her zaman kendiliğinden düzelmez.

Artikülasyon Bozuklukları

Artikülasyon(sesletim) bozukluğu konuşmanın motor üretimiyle ilgili problemleri ifade etmektedir. Ancak bu konuşmaya yardımcı organlarda herhangi bir bozulmayı ifade etmez. Artikülasyon sorunları, çocuğun belli sesleri sesletirken güçlük yaşaması veya hatalı üretmesidir. Artikülasyon bozukluğunda birey konuştuğu dile ait bazı sesleri doğru bir şekilde sesletemez. Bu bozukluğa sahip çocuklarda sesler değiştirilir, yerlerine başkaları konur veya atılır. Örneğin /r/ sesini üretmekte zorlanan birey bu ses yerine /l/ veya /y/ seslerini kullanabilmektedir (/arı/—/ayı/, /fare/—/faye/).

Fonolojik Bozukluklar

Fonolojik bozukluğu olan çocuklarda çeşitli konuşma seslerinin yer değiştirilmesi, düşürülmesi, sözcük öbeklerinin karışması ya da hatalı kullanımı ile birlikte hatalı ürettikleri sesler ses dağarcığında bulunmaktadır ancak çocuk hedef ses yerine farklı bir ses seçerek bunu kullanmaktadır. Bu bozukluğu sahip çocuklarda yapılan konuşma hataları tutarsızlık gösterebilir; bir sözcükte bir sesi üretirken başka bir sözcükte aynı sesi hatalı üretebilmektedir.

Konuşma Sesi Bozukluklarında Neler Yapılır?

Çocuğun dil bileşenlerini kapsamlı bir şekilde ölçen testlerle formal ve formal olmayan detaylı bir değerlendirmenin ardından terapi planlaması yapılmaktadır. Oral motor değerlendirme ile konuşmaya etki edebilecek yapısal bozukluklar belirlenmektedir. Çocuğun üretemediği yada yanlış ürettiği seslere yönelik terapi planlaması oluşturulmaktadır Terapi planlamasında hedef sesler belirlenmektedir ve çocuğa uygun bir terapi programı oluşturulmaktadır. Hedef seslerin belirlenmesinde çocuğun gelişimsel durumu, işlevsellik, uyarılabilirlik ve anlaşılırlık gibi etmenler dikkate alınmaktadır. Konuşma sesi bozukluklarının terapi sürecinde ebeveyn katılımı ve ev çalışması çok önemlidir. Çocuğun terapi ortamında edindiği sesin günlük hayata genellenebilmesi için ebeveynin verilen çalışmaları eksiksiz yapması ve çocuğu doğal ortamında desteklemesi gerekmektedir.